قرارداد EPC چیست و چه کاربردهایی دارد؟

آیا تابحال نام قرارداد EPC را شنیده اید. می دانید قرارداد EPC چیست ؟ نوعی قرارداد پیمانکاری است که از مخفف کلمه های Engineering, Procurement and Construction یا مهندسی، تدارکات و ساخت گرفته شده است. به این نوع قرارداد، قرارداد کلید در دست نیز می گویند، در این قرارداد همه مسئولیت های پیشبرد یک پروژه به پیمانکار واگذار می شود. در این نوع قرارداد پیمانکار مسئولیت طراحی و مهندسی، تدارکات و ساخت و تحویل یک پروژه را از صفر تا صد برعهده می گیرد. کل مسئولیت های مدیریت اجرا و کنترل کیفی پروژه برعهده پیمانکار است.

گاهی کارفرمایان به دلیل مشغله گوناگون و با توجه به پیچیدگی، هزینه بالای پروژه و اهمیت مدیریت ریسک در پروژه ترجیح می دهند از قرارداد EPC استفاده کرده و تمامی مسئولیت های یک پروژه را به پیمانکار متخصص بسپارند.
پیمانکار پس از تدوین سه فاز مهندسی، تدارکات و ساخت، عملیات پروژه را طبق آن پیش می برد. کارفرما در وقت خود صرفه جویی می کند و بهترین خروجی را دریافت می کند. معمولا کارفرما در انجام این پروژه تخصص و وقت کافی را ندارد و به همین دلیل ساخت یا اجرای پروژه را به طور کل در اختیار پیمانکار قرار می دهد.

قرارداد EPC در قوانین ایران

در قانون برنامه چهارم و پنجم توسعه به قراردادهای EPC اشاره شده است. استفاده از قرارداد EPC در صنایع بزرگی مانند صنایع فولادی، نقتی و پتروشیمی، برق و مخابرات، مسکن و مستغلات در حال رواج است. در ماده 31 قانون برنامه چهارم توسعه، دولت موظف می شود که برای افزایش کارآمدی پروژه های سرمایه گذاری و ساخت و ساز، حداقل در 40 درصد قراردادهای پیمانکاری دولتی از قراردادهای EPC استفاده کند.

ویژگی‌های قرارداد EPC چیست؟

۱- انتقال مسئولیت ها و ریسک ها به پیمانکار

مهمترین ویژگی قراردادهای EPC اینست که با امضای این قرارداد تمامی مسئولیت های پروژه شامل طراحی، مهندسی، تدارکات، ساخت به پیمانکار منقل می شود. از آنجایی که نیازهای طراحی، تامین، تجهیزات و ساخت دارای پیوستگی هستند، این به نفع کارفرماست که مجموعه این فعالیت ها را بر عهده یک پیمانکار قرار دهد و در نتیجه جبران خسارت های احتمالی اجرا را نیز از او بخواهد.

۲- قیمت مقطوع در قراردادهای EPC

قراردادهای EPC با قیمت مقطوع منعقد می شوند. به این صورت که در قرارداد پیمانکاری از همان اول روی قیمت توافق می شود و پیمانکار ملزم است که پروژه را با همان قیمت به اتمام برساند. در این صورت خود پیمانکار مسئول مدیریت هزینه ها و جبران هزینه های بیش از اندازه خواهد بود. پیمانکار فقط در صورتی می تواند هزینه اضافی مطالبه کند که کارفرما در طول انجام کار روند تکمیل پروژه را دچار اختلال و تاخیر کند. در این حالت پیمانکار هزینه های تحمیل شده به دلیل تاخیر کارفرما را مطالبه یا به اصطلاح “کلیم” می کند.

۳- امنیت و ضمانت اجرا

در اکثر قراردادهای پیمانکاری، تحویل ضمانت اجرایی به کارفرما برای محافظت از منافع او از طرف پیمانکار ضروری است. این شرایط برای قراردادهای EPC نیز برقرار است. ارائه ضمانت بانکی، ضمانت شرکت مادر، ضمانت پیش پرداخت باعث امنیت بیشتر پروژه می شود. ضمانت اجرایی پیمانکار در قرارداد EPC مستلزم داشتن تصمین کیفیت است. به طور معمول، این قرارداد حاوی بندهایی است که طبق آنها اگر پیمانکار تعهدات خود را اجرایی نکند، ملزم به ارائه ضمانت های اجرایی با پشتوانه جبران خسارت به کارفرما می شود.

۴- اهمیت بند فورس ماژور

از آنجاییکه قراردادهای EPC با قیمت مقطوع و زمان تحویل مشخص منعقد می شوند، ذکر بند فورس ماژور در این قراردادها اهمیت ویژه ای دارد. پیمانکار می تواند با استناد به وقوع تغییراتی در شرایط پروژه و افزایش هزینه ها به بند فورس ماژور استناد نماید و از مسئولیت اجرایی خود شانه خالی کند به همین دلیل تعیین واضح حدود بندهای فورس ماژور در این نوع قرارداد اهمیت بسیار زیادی دارد.

 مزایا و معایب استفاده از قراردادهای EPC

مزایای استفاده از قراردادهای EPC

• عدم وجود پیمانکاران متعدد برای اجرا و ساخت پروژه
• قیمت مقطوع قرارداد
• سرعت بیشتر انجام پروژه
• صرفه جویی در هزینه و زمان
• بهبود مدیریت ریسک برای کارفرما
• اطمینان از مبلغ نهایی و زمان قطعی پایان کار
• آزادی عمل بیشتر پیمانکار در زمینه اجرای پروژه، انتخاب تجهیزات و تکنیک های اجرایی

معایب قرارداد EPC

• محدود بودن اختیارات کارفرما
• بالا بودن مبلغ قرارداد پیمانکاری به دلیل بیشتر شدن مسئولیت پیمانکار
• کم شدن نقش نظارتی کارفرما ممکن است باعث افت کیفیت پروژه شود

هر نوع قراردادی مزایا و معایب خودش را دارد. قراردادهای EPC بیشتر برای پروژه های بزرگ صنعتی مانند پتروشیمی، پالایشگاه، کارخانه و …. بکار می رود. پیمانکار EPC باید در حوزه مهندسی، تدارکات و ساخت صلاحیت و تخصص کافی داشته باشد. اگر پیمانکار در هر کدام از فاز های طراحی، اجرا، مهندسی دارای صلاحیت کافی نباشد، پروژه با اشکال روبرو خواهد شد. مهمترین فاکتوری که کارفرماها را جذب قراردادهای EPC می کند، عدم نیاز به نظارت و درگیری در پروژه و سرعت انجام کار است. بنابراین در انتخاب پیمانکار EPC باید به کیفیت کار، سابقه و مجرب بودن پیمانکار توجه داشته باشید.

با نرم افزار مدیریت خرید و تدارکات اندیشه پرداز، هر نوع درخواست خرید کالا را ثبت کنید و به اطلاع تامین کنندگان خود برسانید. اطلاعات مناقصه، سایت ویزیت، زمان بازگشایی پاکات و … را ثبت کنید. بودجه فرایند تدارکات را بر مبنای وجود تامین اعتبار شده کنترل کنید. تخفیف های حجمی و ریالی برای سطوح مختلف خرید تعریف کنید. با پشتیبانی از قابلیت های چند ارزی با تامین کنندگان خارجی مذاکره و از آنها خرید کنید. فهرست بلند و کوتاهی از تامین کنندگان خود تشکیل دهید و …
برای دریافت دموی رایگان حضوری و آنلاین نرم افزار امور خرید و تدارکات اندیشه پرداز، تنها کافیست فرم درخواست دمو را پر کنید تا کارشناسان اندیشه پرداز در اسرع وقت برای هماهنگی جلسه دمو با شما تماس بگیرند.