انواع سند مالکیت و تفاوت آنها
سند ملکی انواع متفاوتی دارد که در ادامه با انواع سند مالکیت آشنا خواهید شد اما پیش از آن به تعریف سند و انواع آن خواهیم پرداخت
سند چیست؟
در تعریف سند آمده است که هر نوشته ای را که در مقاوم دعوی یا دفاع قابل استفاده باشد سند می‌گویند. سند به طور کلی به دو نوع تقسیم می‌شود. این دو نوع شامل موارد زیر است.
سند رسمی
اسنادی را می‌توان سند رسمی دانست که در اداره ثبت اسناد و املاک، دفاتر ثبت اسناد رسمی و یا نزد مأمورینی که از نظر قانونی صلاحیت دارند تنظیم شده باشد. با توجه به توضیحی که ارائه کردیم باید بگوییم که سندهای منگوله دار را باید جزو سند رسمی بدانید.
سند عادی
هر سند و نوشته ای که فاقد شرایط سند رسمی باشد و در مکان‌های گفته شده و توسط افراد دارای صلاحیت تنظیم نشده باشد را سند عادی می‌گویند. قولنامه‌های ملکی یکی از انواع سند عادی است.
سند ملکی و انواع آن
سند قطعی
بهترین نوع سند برای خرید ملک، سند قطعی است. این نوع سندها که به آن سند منگوله دار یا تک برگی نیز گفته می‌شود، از طرف اداره ثبت اسناد و املاک هر شهر صادر می‌شود. همان‌طور که به آن اشاره کردیم، سند قطعی یا منگوله دار را باید در میان اسناد رسمی طبقه بندی کرد.
البته سند قطعی خود به دو نوع منگوله دار و تک برگ تقسیم می‌شود که در ادامه ویژگی‌های هر کدام از آنها را با هم مرور می‌کنیم.
ویژگی‌های سند منگوله دار
مندرجات سند منگوله دار توسط متصدیان مربوط با خودنویس مشکی نوشته می‌شود. به همین دلیل ممکن است در برخی از بندهای سند، متن به صورت ناخوانا نوشته شده باشد.
همچنین بهتر است بدانید که به دلیل این که این نوع سند به صورت دست نویس است، جعل و تغییر در آن راحت تر است و اکنون پرونده‌های بسیاری در همین خصوص در قوه قضاییه وجود دارد. این نوع سند فاقد آدرس کامل ملک، کد پستی و مشخصات کامل مالک است و همین امر نیز می‌تواند باعث بروز برخی مشکلات شود.
ویژگی‌های سند تک برگ
سندهای تک برگ از طریق سیستم تنظیم می‌شوند. به همین دلیل تمام مندرجات آن به صورت تایپی است و دیگر با مشکلاتی نظیر جعل ساده یا ناخوانایی مواجه نخواهید شد. این نوع سندها شماره دفتر الکترونیکی و شماره سریالی دارند که می‌توان از آنها برای انجام امور استفاده کرد.
نقشه ای که در پایین سمت راست سند درج شده، موقعیت ملک را به صورت کامل نشان می‌دهد. همچنین این نقشه ابعاد متفاوت ملک را نیز نشان می‌دهد. سندهای تک برگ حاوی مشخصات کامل مالک، آدرس و کد پستی او و همچنین هولوگرام قوه قضاییه هستند.
سند قولنامه ای
سند قولنامه ای یکی دیگر از انواع سند مللی است. به این سند مبایعه نامه نیز گفته می‌شود. سند قولنامه ای با نوشتن یک دست نوشته میان خریدار و فروشنده تنظیم می‌شود.
باید بدانید که ارزش و اعتبار قانونی این سند از سند قطعی بسیار پایین تر است اما باز هم از نظر شرعی و قانونی اعتبار دارد و در محاکم می‌توان به آن استناد کرد. البته این نوع سندها بدون خطر نیستند و ممکن است توسط آن مال فرد دیگری به فروش رسد که باید به این نکته توجه داشت.
سند شورایی
این سند بیشتر در زمان قدیم رایج بود. هم اکنون تنها در برخی نقاط که دریافت سند رسمی برای املاک ضروری نیست از این روش استفاده می‌شود. برای تنظیم این سندها از نوشته‌هایی استفاده می‌شود که به امضا و تأیید دهیار، شورای روستا، کدخدا و معتمدین روستا می‌رسد.
همین نوشته را می‌توان به عنوان سند برای خرید ملک استفاده کرد. باید بدانید که این سندها در میان سندهای عادی طبقه بندی می‌شود اما از سند قولنامه ای اعتبار بیشتری دارند.
سند رهنی
سندهای ملکی را می‌توان به عنوان رهن در اختیار افراد و مراجع متفاوت قرار داد. این کار با تنظیم سند رهنی انجام می‌شود. در این هنگام یک سند رهن بین مالک و مرتهن تنظیم می‌شود. نکته ای که در این میان باید به آن توجه بسیاری داشته باشید این است که خرید این نوع ملک‌ها جایز نیست.
چون مرتهن (به عنوان مثال بانک) می‌تواند آن را تأیید نکند. در این صورت مبایعه نامه خرید آن ملک باطل می‌شود و فرد را با مشکلات بسیاری مواجه خواهد کرد.
سند وقفی
املاکی که از سوی مالک آن برای امور خیریه، مذهبی و موارد دیگر وقف شده باشد املاک وقفی می‌گویند که به آن سند وقفی تعلق می‌گیرد. باید بدانید که هر گونه خرید و فروش املاک وقفی باطل است و در صورت معامله، آن معامله اعتباری ندارد. به همین دلیل به خاطر قوانین موجود اصلاً نباید به سراغ خرید املاک وقفی رفت. این املاک معمولاً خرید و فروش نمی‌شوند و تنها اجاره داده می‌شوند تا هزینه دریافتی صرف کارهای مدنظر شود.
سند اصلاحات ارضی و اسناد نسقی
طبق قانون اصلاحات ارضی، به کشاورزانی که در زمان قدیم روی زمین ارباب‌ها کار می‌کردند حقی تحت عنوان نسق داده شد. عمل آنها باعث آبادانی آن سرزمین می‌شد و به همین دلیل می‌توانستند سند رسمی یا اسناد بنچاقی دریافت کنند. البته این سند باعث می‌شود که فرد حق کشاورزی روی آن زمین را داشته باشد و مالک آن محسوب نخواهد شد.
سند ملکی مشاع
اسناد مللی مشاع یکی دیگر از انواع سند مالکیت است. کلمه مشاع در این سندها به این معنی است که تنها یک نفر مالک آن خانه یا زمین نیست و افرادی دیگری نیز در آن سهم دارند. این نوع خانه‌ها معمولاً دو مالک یا بیشتر دارند و به همین دلیل در زمان خرید آنها باید اطلاعات کافی را کسب کنید تا بتوانید خریدی بدون دردسر داشته باشید.
سند ملکی مفروز
واژه مفروز در قانون متضاد واژه مشاع است. مفروز از نظر قوانین ثبتی به این معنی است که یک فرد می‌خواهد سهم خودش را از یک ملک یا زمین مشاع جدا کند و به فروش برساند. باید بدانید که مسائل مربوط به این نوع از انواع سند ملکی بسیار پیچیده است و می‌تواند افراد را با مشکلات متفاوتی مواجه کند.
سند ملکی المثنی
زمانی که سند ملکی به دلایل متفاوت مانند آتش سوزی و بسیاری موارد دیگر مفقود شود، مالک می‌تواند از اداره ثبت، تقاضای دریافت سند مالکیت المثنی کند. بر اساس ماده ۱۲۰ اصلاحی آیین نامه قانون سند موارد صدور سند المثنی به شرح زیر است.
- در صورتی که سند مالکیت مفقود شود.
- در صورتی که سند ملکی به صورت جزئی یا کلی از بین برود.
- زمانی که سند مالکیت نزد فرد دیگری باشد و استرداد آن حتی با صدور اجرائیه مقدور نباشد.
باید بدانید که در زمانی که مالک به علت از بین رفتن یا گم شدن سند مالکیت، تقاضای سند المثنی داشته باشد، باید آن را به صورت کتبی اعلام کند و استشهادیه ای که به صورت فرم چاپی است را تهیه کند.
این استشهادیه باید به امضای حداقل سه نفر که هویت و امضای آنان توسط کلانتری محل یا یکی از دفاتر اسناد رسمی گواهی شده باشد برسد و سپس به اداره ثبت تحویل داده شود. اداره ثبت پس از آن از فقدان سند را به دفاتر اسناد رسمی اعلام می‌کند. پس از آن مالک باید در یکی از روزنامه‌های کثیر الانتشار این مطلب را آگهی نماید.
منبع:دادسو
نرم افزار مدیریت قراردادهای درگاه به شما در تنظیم قرارداد به صورت اصولی و با کمترین احتمال خطا در ورود اطلاعات و مدیریت آن کمک می کند. پیشنهاد می کنیم حتما صفحه نرم افزار قراردادها را مشاهده بفرمایید تا از امکانات آن آگاه شوید.
بدون دیدگاه