آشنایی با برخی از اصطلاحات قراردادی و مدیریتی در پروژه ها
ما در این مطلب برخی از اصطلاحات قراردادی و مدیریتی در پروژه ها را بررسی می کنیم.
اصطلاحات قراردادی و مديريتی
Bidder: شرکت کننده در مناقصه، پيشنهاد دهنده.
Tender: مناقصه، فرايندی است رقابتی برای تامين کيفيت مورد نظر جهت خريد يا دريافت خدمات که در آن تعهدات موضوع معامله به شرکت کننده ای که کمترين قيمت را پيشنهاد کرده باشد و کيفيت و کميت پروژه را در حد خواسته شده پيشنهاد داده باشد، واگذار مي شود.
فراخوان نخست: فرآيندی است که در آن از پيمانکاران دارای گواهينامه صلاحيت، برای ارزيابی توان اجرای کار دعوت به عمل می آيد.
پرسش فنی: Technical Queryبه اختصار TQ گفته می شود. در مواردی که ابهامی در نقشه ها يا نحوه انجام کار وجود داشته باشد، پيمانکار با ارسال TQ به کارفرما خواستار رفع ابهام می گردد.
Negotiation: مذاکره، مذاکرات قراردادی.
Invitation to Bid: که به اختصار ITB گفته می شود و فرآيند دعوت به مناقصه است.
Evaluation: ارزيابی، معمولا به ارزيابی پيمانکاران يا فروشندگان در يک پروژه گفته می شود.
Design Criteria: ضوابط طراحی، قوانين و اصولی که يک طراحی خاص بر طبق آنها انجام می شود و مشتمل بر استانداردهای مورد قبول کارفرما می باشد.
Term: شرط، مواردی مندرج در قرارداد يا مشخصات فنی و…
اسناد فنی مبنا: مجموعه اسناد فنی، استانداردها، کدها، آيين نامه ها، مشخصات فني و نقشه ها است که موضوع پيمان بايستی طبق آنها بوسيله پيمانکار انجام شود.
مرجع فنی: شخص حقيقی يا حقوقی شناخته شده و معتبر در زمينه تخصصی ويژه است که کارفرما يا مشاور کارفرما و پيمانکار، در موارد اختلاف نظر فنی يا تعبيرهای متفاوت از اسناد و مدارک فنی، به وی مراجعه می کنند و نظر وی برای هر دو طرف قطعی است.
Contract: قرارداد.
Contractor: پيمانکار، شخص حقيقی يا حقوقی که وظيفه طراحی و يا ساخت، و يا نصب و يا اجرای کار را بر عهده دارد.
Consultant: مشاور، شخص حقيقی يا حقوقی که وظيفه طراحی های مربوط به پروژه را داراست.
Parties: طرفهای قرارداد
Contract Draft: به معنای پيش نويس قرارداد می باشد که به همراه اسناد مناقصه و يا بعد از برنده شدن شرکتی در مناقصه, معمولاً از جانب کارفرما برای بررسی و تاييد پيمانکار فرستاده ميشود.
Agreement: موافقت نامه يا تفاهم نامه يا هر گونه توافق کتبی برای انجام يکسری کارها گفته می شود و وزن کمتری به نسبت قرارداد دارد.
ليسانس: License دانش فنی بخشهايی از کار است که منحصرا به نام صاحب ليسانس ثبت شده است و جهت استفاده از آن بايد هزينه های آنرا به صاحب ليسانس پرداخت نمود.
صاحب ليسانس: Licensor شخصي است حقيقی يا حقوقی (شرکت مهندسی تکنولوژيست) که صاحب فناوری و دانش فنی تمام يا بخشی از کار است.
پلوس: اضافه پيشنهادی، درصدی است که اضافه بر مبلغ محاسبه شده يک فهرست بهای مرجع، در نظر گرفته می شود.
مينوس: کسری پيشنهادی، درصدی است که از مبلغ محاسبه شده يک فهرست بهای مرجع، کسر می شود.
Supervisor: ناظرشخص حقيقی يا حقوقی که رسماً از طرف کارفرما معرفی مي شود و در حين اجرا، وظيفه بررسی عمليات اجرا را مطابق مشخصات فنی و دستورالعملهای پروژه بر عهده دارد.
Representative: نماينده، نمايندگی
پيمانکار دست دوم: شخص حقيقی يا حقوقی است که به منظور انجام بخش يا بخشهايی از عمليات پروژه و به وسيله پيمانکار از طريق عقد قرارداد، به کار گمارده شده است. مجوز واگذاری کار به پيمانکار دست دوم بايستی در قرارداد به پيمانکار دست اول داده شده باشد و يا بعد از قرارداد مورد توافق کپی با کارفرما قرار گرفته باشد.
Vendor Document Review (VDR) : پس از انجام پروسه خريد و دريافت مستندات خريد (نقشه ها، مشخصات فني و …) انجام شده، اين مدارک بايستي مجدداً توسط طراح يا سيستمي که وظيفه انجام اين موضوع را دارند، بررسي شود و مواردي که در حين پروسه خريد نسبت به مدارک طراحي تغيير داشته، مشخص نمايند. نتايج اين مطالعات باعث سهولت در نصب و تهيه مدارک نهايي مي شود.
Lump Sum: مبلغ کل، به قراردادهايی اطلاق می شود که رقم آن ثابت است و چنانچه حجم کاری پروژه کمتر يا بيشتر از حد تعيين شده شود، رقم کل تغيير نخواهد کرد.
قرارداد تامين نيرو: در اين قرارداد, پيمانکار نيروی انساني مورد نياز کارفرما را تامين نموده و متناسب با هزينه نفرات, نرخهايی را با کارفرما توافق می کند. مديريت کاری نيروها در اين حالت به عهده کارفرما می باشد.
قرارداد دستمزدی: دراين قرارداد، کارفرما تأمين امکانات مورد نياز جهت انجام کار را بر عهده داشته و صرفاً در قبال پرداخت دستمزد به نيروی انساني کار را انجام می دهد.
قرارداد کليد در دست: Turnkey، که به آن قرارداد طراحی- ساخت و يا Packaged Deal نيز مي گويند. مسئوليت طراحی و اجرا به طور کامل به عهده پيمانکار است به گونه اي که بعد از تکميل پروژه، کارفرما بتواند به اصطلاح فقط با چرخاندن يک کليد بهره برداری را آغاز نمايد. در اين قرارداد کارفرما يا مشاورين او، فقط در فرآيند مناقصه و نظارت عاليه بر کار پيمانکار دخالت خواهند داشت. کارفرما ممکن است پيمان کليد در دست را براي قسمت مشخصی از پروژه انتخاب نمايد که به عنوان نيمه کليد در دست Semi Turnkey يا Partial Turnkey معروف است.
قرارداد مديريت پيمان: (management contract) قراردادی است که طبق آن، کنترل عملياتی يک پروژه يا شرکت به پيمانکار متخصص در اين زمينه واگذار می شود. در اين قرارداد، پيمانکار تنها فروشنده روش انجام کار نيست ( مانند ليسانس يا فرانشيز) بلکه در اجرای کار نيز دخالت می کند. اين نوع قرارداد می تواند شامل موارد مختلفی مانند بهره برداری از يک پلنت توليدی، مديريت و کنترل پروژه، مديريت پرسنل، مديريت مالی، مديريت بازاريابی، مديريت خدمات و … باشد.
قرارداد طراحی- تامين تجهيزات و طراحي- تامين تجهيزات– ساخت: Engineering, Procurement, Commissioning،قراردادطراحی،خريدوساخت(EPCContract)(Engineering,Procurement,Construction) در اين قرارداد، پيمانکار کار طراحی، خريد کالا و تجهيزات لازم و ساخت و نصب را يا به صورت مستقيم و يا با بستن قراردادهای فرعی با ساير پيمانکاران انجام می دهد. در اين قرارداد تمامی ريسک پروژه چه از لحاظ زمانی و چه بودجه اي بر عهده پيمانکار می باشد. نحوه پرداخت به پيمانکار در اين شيوه معمولا lump sum بوده اما در موارد مختلف متفاوت است.
قرارداد بيع متقابل: Buy Back، در اين نوع قرارداد يک شرکت سرمايه گذار کليه هزينه هاي سرمايهگذاري براي يک پروژه را بر عهده مي گيرد. بازگشت سرمايه و همچنين سود سرمايه شرکت سرمايه گذار از طريق دريافت قسمتي از محصولات توليدي صورت گرفته و پس از گذشت مدت توافق شده, بهره برداري از پلنت به کارفرما واگذار مي شود.
قرارداد تامين مالي: Finance، قراردادهای تامين مالي از منابع بين المللی، مابين ارائه کننده تسهيلات و استفاده کننده از تسهيلات پس از انجام مذاکرات لازم و قبول مفاد آن از سوی طرفين منعقد می گردد و به طور کلی شامل مفادی است که حقوق، مسئوليتها و تعهدات طرفين را به طور شفاف معين می سازد. اين قراردادها شامل بندهای مربوط به تعاريف، مبلغ تسهيلات، چگونگي استفاده تسهيلات، مهلت بازپرداخت و چگونگی انجام آن، چگونگی حل اختلافات، قوانين حاکم و مراجع رسيدگی به اختلافات و … می باشد.
Technical Service Request: که به اختصار TSR گفته می شود. اين امور معمولاً پروژه های کوچکی هستند که کارفرما به صورت يک دستور کار به پيمانکاری که با آن قرارداد انجام کار ساليانه يا موافقت نامه ای مشابه دارد، ابلاغ می نمايد و هزينه های آن نيز بر اساس همان قرارداد يا توافقنامه پرداخت می گردد.
Battery Limit: محدوده کاری، مرز فيزيکی و جغرافيايی انجام کار است. مثلا مرز محدوده انجام خدمات در يک PLANT در نقشه های پلان آن نشان داده شده است.
Scope of Work: حيطه عمل يک قرارداد يا گروه کاری است. براي مثال ساخت Pipe Rack در محدوده کاری/Structure Civil است و نصب ساپورت پايپ در محدوده کاری Piping است.
Addendum: ضميمه، الحاقيه درقراردادها
Amendment: اصلاحيه، ضميمه
Tariff: تعرفه گمرک که برای ورود کالاهای خارجی بايد پرداخت نمود.
Legal: قانونی
Obligation: اجبار و تعهد قراردادی
Allocate: تخصيص دادن، واگذار کردن
Exempt: معاف کردن
Construction: به صورت عمومی به کليه عمليات ساخت و نصب تجهيزات اطلاق می گردد.
Procurement: به فعاليتهاي بازرگانی خريد و تدارکات تجهيزات پروژه گفته می شود.
Precommissioning: پيش راه اندازی، اين فعاليت پس از عمليات طراحی و تامين متريال و نصب و با هماهنگی کارفرما انجام می گردد تا بر اساس آن بتوان مرحله راه اندازی (Commissioning) را انجام داد.
راه اندازی: Commissioning، انجام کارهای لازم برای قراردادن موضوع پيمان در شرايط عملياتی است.
Terminate: فسخ، انقضا‌ء قرارداد
Approval: تائيديه، تائيد.
Verify: رسيدگي کردن، مميزي کردن
Revise: بازبينی، تجديد نظر، چنانچه در مدارک پروژه بر اساس نقطه نظرات کارفرما يا هر ناظر ديگری نياز به تغيير باشد.
مدارک تسليمی پيمانکار: Submittals، عبارت از هر گونه نقشه، مشخصات و مدارک تهيه شده توسط پيمانکار از قبيل گزارشهای پيشرفت، نقشه های کارگاهی، برنامه ريزی دوره ای و … است که در طول مدت پيمان تسليم کارفرما می شود.
گزارش جلسه: Minutes of Meeting به اختصار MOM گفته مي شود. مشروح موارد بررسي شده در طي جلسه که با نظم خاصي مکتوب مي گردد.
Kick Off Meeting: به جلسه شروع پروژه گفته می شود. در اين جلسه نمايندگان رسمی طرفين درگير پروژه اعم از پيمانکار، کارفرما، ناظر، صاحب ليسانس و … حضور داشته و ضمن معرفی مشکلات پروژه، خط مشی هاي کلی و نحوه انجام کار مرور می شود و نتايج آن خط مشی کلی را روشن می کند.
پانچ ليست (punch list): پانچ ليست معمولا در فاز پاياني مرحله ساخت و نصب پروژه ، طي بازديد و بررسي سايت و با ليست کردن موارد مشاهده شده از نقصهايي که بايد برطرف شوند، تهيه مي شود. پانچ ليست کمک موثري براي مديريت پروژه مي باشد چون هميشه نقصهاي کوچک و جزئي وجود دارند که در صورت نبود پانچ ليست ممکن است فراموش شده و در آينده دردسر ساز شوند.
مهندسی ارزش Value Engineering: مهندسی ارزش روشی سيستماتيك با تكنيكهای مشخص است كه كاركرد محصول يا خدمات را شناسايی و برای آن كاركرد ، ارزش مالی ايجاد مي‌كند، به نحوی كه آن كاركرد در كمترين هزينه با حفظ قابليت اطمينان و كيفيت مورد نظر انجام گيرد. به بيان ديگر می توان گفت كه مهندسی ارزش يك كوشش سازمان يافته برای تحليل عملكرد سيستمها ، تجهيزات ، خدمـــات و موسسات به منظور نيل به عملكرد واقعی با كمترين هزينه در طول عمر پروژه است كه سازگار با كيفيت و ايمني مورد نظر باشد . مهندسی ارزش يك روش بسيار مهم برای مصرف بهينه بودجه تخصيص داده شده است .
صورت وضعيت: اظهاريه ای که پيمانکار به عنوان بخشی از يا کل درخواست خود برای صدور گواهی پرداخت تسليم می کند.
Claim: طلب، ادعاي خسارت، مطالبه، در حين اجراي پروژه مواردي پيش مي آيد که با آگاهي کامل کارفرما کاري که انجام مي شود، با آنچه در قرارداد آورده شده است، متفاوت است يا اينکه مواردي به صورت کاملا شفاف در متن قرارداد به آن اشاره نشده است. پيمانکار در قبال انجام چنين کارهايي مي تواند از کارفرما درخواست افزايش مبلغ قرارداد کند.
مبلغ مشروط: Provisional Sum، مبلغي است که پرداخت آن مشروط به دستور کارفرما براي انجام کارها و خدمات يا خريد مصالح و تجهيزات به وسيله پيمانکار است.
Claim: طلب، ادعای خسارت، مطالبه، در حين اجرای پروژه مواردی پيش مي آيد که با آگاهی کامل کارفرما کاری که انجام مي شود، با آنچه در قرارداد آورده شده است، متفاوت است يا اينکه مواردی به صورت کاملا شفاف در متن قرارداد به آن اشاره نشده است. پيمانکار در قبال انجام چنين کارهايي می تواند از کارفرما درخواست افزايش مبلغ قرارداد کند.
Payment: پرداخت وجه
Payment Request: درخواست پرداخت وجه
گواهی رفع نقص: عبارت از گواهی تاييد رفع نواقص احتمالی موجود در کارها به هنگام تحويل موقت کار است.
دوره مسئوليت رفع نقص: پس از تحويل موقت کارها، هر گاه ظرف مدت حداقل يک سال و يا هر زمان ديگری که در شرايط پيمان بيان شده باشد، هر نوع عيب و نقصی در کارهای در تعهد پيمانکار مشاهده شود، پيمانکار موظف است بلافاصله پس از دريافت دستور کارفرما، نسبت به رفع نقص، اصلاح و جايگزين نمودن کار معيوب و رفع آسيبهای ناشی از آن به بخشهای ديگر کار به هزينه خود اقدام کند. مشروط بر آن که عيوب و نواقص ناشی از نگهداری و يا بهره برداری نادرست کار، مغاير با مشخصات فنی و دستورالعملهای بهره برداری و نگهداری از سوی کارفرما نباشد.
دستور تغيير کار: سندي است که افزايش، کاهش و يا تغيير کار و تغييرات در مدت و مبلغ پيمان، در آن ثبت شده است و به امضاي کارفرما و پيمانکار مي رسد.
تحويل قطعی: در پايان دوره مسووليت رفع نقص، پس از درخواست پيمانکار و بررسی و تائيد کارفرما، تاريخ و برنامه زمانی انجام آزمايشها و يا بازديد، تعيين مي شود و پس از بازديد در صورت عدم مشاهده عيب و نقص در کار، نسبت به تحويل قطعی کار اقدام مي گردد. در صورت مشاهده عيب و نقص در کارها مراتب به پيمانکار ابلاغ می شود تا پس از رفع نواقص، تحويل قطعی انجام شود.
آزمايش عملکردی: Performance Test ، مجموعه آزمايش ها و رسيدگي هايی است که به منظور حصول اطمينان از دستيابی به شرايط تضمين شده عملکردی پس از مرحله راه اندازی و يا قبل از انجام طرح توسعه و بازسازی صورت مي گيرد.
تحويل قطعی: در پايان دوره مسئوليت رفع نقص، پس از درخواست پيمانکار و بررسي و تائيد کارفرما، تاريخ و برنامه زمانی انجام آزمايشها و يا بازديد، تعيين می شود و پس از بازديد در صورت عدم مشاهده عيب و نقص در کار، نسبت به تحويل قطعی کار اقدام می گردد. در صورت مشاهده عيب و نقص در کارها مراتب به پيمانکار ابلاغ می شود تا پس از رفع نواقص، تحويل قطعي انجام شود.
تعليق: Suspension، چنانچه در قرارداد ديده شده باشد، کارفرما می تواند در طول مدت اجرای پيمان دستور تعليق قسمتی از کار و يا تمام کار را در يک نوبت و حداکثر برای مدت 90 روز صادر کند که در اين صورت نحوه ادامه کار يا تسويه حساب بر طبق موارد پيش بينی شده قرارداد خواهد بود.
گارانتی: Guaranty، مجموعه خدماتی که در دوره ای معين از طرف فروشنده يک کالا در مورد آن کالا انجام می شود که شامل تعمير و يا تعويض کالا در صورت نداشتن عملکرد مورد نظر می باشد.
وارانتی: Warranty، مجموعه خدماتی که در دوره ای معين از طرف فروشنده يک کالا در مورد آن کالا انجام می شود که شامل تعمير کالا در صورت نداشتن عملکرد مورد نظر می باشد. وارانتی شامل تعويض قطعات يا کالا نمی شود.
Man Day Record: در اجرای کار بسيار اتفاق می افتد که مواردی در نقشه ها موجود نيست اما پيمانکار بر اساس دستور کاری که صادر می شود، کار را انجام مي دهد. معمولاً براي پيمانکار انجام اين گونه کارها بر اساس نرخ توافق شده در قرارداد سودی ندارد، لذا کارفرما و پيمانکار توافق مي کنند تا هزينه بر اساس مقدار مصالح به کار برده شده به نرخ روز و همچنين نرخ نفر ساعت مصرف شده و … پرداخت شود . کنترل مواد مصرفي و تعداد کارگران بايد توسط مهندس کارگاه به دقت ثبت شود. بعد از اتمام کار، پيمانکار مواد مصرفی و تعداد کارگران را به صورت روزانه در جداولي درج و به دفتر کارفرما می فرستد. مهندس ناظر کارگاه پس از بررسی و مذاکره با مهندس پيمانکار و احتمالا اصلاح بعضي موارد اين پيش نويس را امضاء می کنند. بعد از امضاء آنرا به صورت تايپی آماده کرده و پيش نويس را به عنوان مدرک به آن ضميمه می کنند. به اين برگه ها در زبان انگليسی Man Day Record گفته مي شود.
ريسك های پروژه: Project Risks ، ريسك همانطور كه از نامش پيداست نگرانيها و مسايلی از درون و يا خارج پروژه است كه درصورت وقوع آن بر روی پروژه تاثير زمانی يا هزينه ای و يا كيفيتی دارد.
Health,Safety,Environment: که به اختصار HSE گفته می شود. اين فلسفه و نگرش، استراتژی به حداقل رساندن اثرات نا مطلوب صنعت بر محيط و افزايش اثرات مطلوب آنها با تأمين ايمنی همه جانبه کليه کارکنان و همکاران سازمان، تجهيزات و تاسيسات، به صفر رساندن حوادث و آسيب ها از طريق حذف شرايط ناايمن و ارتقاء سلامت افراد، ايمنی و محيط زيست در کليه سطوح سازمان و حفاظت از محيط زيست به عنوان سرمايه بشريت را دنبال می کند.
نرم افزار مدیریت امور قرارداد به شما این امکان را می دهد تا انواع قراردادها و اسناد خود را با فرمت مشخص خود وارد سیستم کنید و با چند کلیک آنها را پیدا کنید. صفر تا صد مراحل مزایده یا مناقصه را بصورت آنلاین پیش ببرید. تامین کنندگان خود را ارزیابی کیفی و کمی کنید. وندور لیست تشکیل دهید. استعلام قیمت بگیرید. کمیسیون ها را مدیریت کنید. از تمامی اطلاعات قراردادها، صورت جلسات، کمیسیون ها و … گزارش بگیرید و بسیاری امکانات دیگر.
برای دریافت دموی رایگان حضوری و آنلاین نرم افزار مدیریت امور قرارداد اندیشه پرداز، کافیست فرم درخواست دمو را پر کنید تا کارشناسان اندیشه پرداز در اسرع وقت برای هماهنگی جلسه دمو با شما تماس بگیرند.
بدون دیدگاه