تعریف دادنامه و قسمت های مختلف آن

اگر با علم حقوق آشنایی نداشته باشید، ممکن است در مواجهه با اصطلاحات مختلف حقوقی گیج شوید. دادنامه هم یکی از اصطلاحاتی است که هر کسی ممکن است معنای آن را نداند. دراین مقاله به تعریف دادنامه و قسمت های مختلف آن می پردازیم، با ما همراه باشید.

برای تعریف دادنامه نیاز به دانستن اطلاعاتی در مورد پرونده های حقوقی و کیفری و معنی آن دارید. پرونده هایی که در دادگاه مطرح می شوند دو دسته اند : پرونده حقوقی و پرونده کیفری
رسیدگی به این دو نوع پرونده نیز هر کدام شکل خودش را دارد. جرم وقوع یافته در پرونده های کیفری به دو نوع جرم قابل گذشت و غیرقابل گذشت تقسیم می شود و شیوه رسیدگی به هر یک از این دو نوع جرم متفاوت از دیگری است.

اگر جرم قابل گذشتی اتفاق افتاده باشد، شاکی باید شکایت کیفری خود را از مجرم به ثبت برساند. برای اینکار باید به دادسرا مراجعه کند و شکواییه خود را مورد جرم مجرم تنظیم کرده و به اطلاع مراجع قضایی برساند. در جرایم غیر قابل گذشت پروسه رسیدگی به مسئله و طرح شکایت از طرف شاکی خصوصی نیست و دادستان به عنوان مدعی العموم، به پرونده کیفری رسیدگی کرده و آن را برای انجام تحقیقات به بازپرس انتقال می دهد.

به مسائل قانونی غیر کیفری مسائل حقوقی نیز می گویند، در این نوع مسائل تنها زمانی رسیدگی به پرونده انجام می شود که فرد مدعی، دادخواست یا درخواست خود را تنظیم کند و سپس به دادگاه های حقوقی مراجعه کند از مرجع قضایی رسیدگی به پرونده خود را درخواست کند. به عبارت دیگر اگر موضوع شکایت شما حقوقی باشد، پیش از درخواست طرفین اختلاف، مرجع قضایی به هیچ وجه نمی تواند به رسیدگی بپردازد.

تعریف دادنامه و قسمت های آن

بعد از رسیدگی به پرونده قضایی، قاضی وظیفه دارد تا تشریفات قانونی مربوط به دادرسی را اجرا کرده و پس از بررسی پرونده و مدارک و مستندات، تصمیم نهایی خود را در مورد حکم یا قرار صادر کند. دادنامه رای مکتوب قاضی است که بعد از اجرای بررسی های مورد نیاز به صورت حکم یا قرار صادر می نماید.

قاضی پس از رسیدگی به پرونده قادر نیست به بهانه اجمال یا ابهام از صدور رای خودداری کند. رای قاضی پس از صدور می تواند یا حکم باشد یا قرار، ولی در این حال این رای به صورت دادنامه صادر می شود. به عبارتی دیگر به رای مکتوب قاضی دادنامه می گویند. به همین دلیل قاضی بعد از بررسی های مورد نیاز در مورد پرونده کیفری و یا حقوقی تصمیم خود را گرفته و رای صادره را با صدای بلند عنوان می کند.

صادر کردن رای به صورت مکتوب یا به صورت دادنامه به این شکل است قاضی یک نسخه دستنویس نوشته و امضای خود را پای آن درج می کند و بعد از آن دادنامه تایپ می شود و برای طرفین یا وکلای آن ها فرستاده می شود. به این ترتیب به خاطر اینکه نسخه تایپ شده ی دادنامه در اختیار طرفین قرار می گیرد و نسخه اصلی بایگانی می شود، امضای قاضی در دادنامه صادر شده به طرفین نشان داده می شود.

دادنامه از چه بخشهایی تشکیل شده است؟

دادنامه رای قضایی است که به صورت نوشتاری درآمده است و چندین بخش مختلف دارد.

۱- شماره های گفته شده که می توان پرونده را از طریق آن پیگیری نمود
شماره دادنامه، شماره بایگانی و شماره پرونده که در آغاز دادنامه و بخش بالای آن درج می شود. در بین این ارقام شماره بایگانی شعبه، برای پیگیری پرونده اهمیت بسیار بالایی دارد.

۲- مشخصات طرفین پرونده قضایی و وکلای آنان
در صورتی که پرونده حقوقی باشد، مشخصات طرفین درگیر به عنوان خواهان و خواهنده و اگر مسئله کیفری باشد با نام شاکی و مشتکی عنه در دادنامه ها درج می گردد.

۳- در دادنامه های مربوط به پرونده های حقوقی، خواسته های خواهان هم درج می شود.
خواسته عبارت است از همه مسایلی که خواهان از دادگاه درخواست نموده است که به آن رسیدگی نماید و قاضی باید تصمیم خود را در مورد هر یک از آنها بیان کند.
خواسته عبارت است از همه مسایلی که خواهان از دادگاه درخواست رسیدگی کرده و قاضی باید به همه آنها رسیدگی کند و حکم خود را در مورد آنها در دادنامه ارسال کند. به عنوان مثال در صورتی که خواهان از فرد دیگری طلب دارد و برای درخواست وجه خود دادخواست تنظیم کند، درخواست وجه و همینطور درخواست خسارت های دادرسی، یکی از خواسته هایی است که خواهان می تواند در دادخواست عنوان می نماید و طبق آن، در بخش مربوط به خواسته های دادنامه هم درج می گردد تا قاضی تصمیم خود را در مورد آن بیان کند.

۴- گردش کار
در گردش کار قاضی دلایلی را عنوان می کند که موجب صدور دادنامه می شود. دلایلی که باعث شروع فرایند رسیدگی و تشریفات دادخواهی شده است را ذکر می کند.

۵- رای دادگاه
قاضی پرونده به تمام مسائل و امور رسیدگی می کند، مدارک و ادله شاکی را بررسی می کند و با توجه به مواد قانونی، رایی برای دادنامه صادر می کند که معمولا بسیار خلاصه است.

۶- ابلاغ دادنامه
ابلاغ مهمترین قسمت دادنامه است که مامور ابلاغ آن را امضا می کند، در ابلاغ نامه، نام قاضی که رای را صادر کرده است، ذکر می شود. امضای قاضی در همان نسخه اول دادنامه نامه وجود دارد و در نسخه دوم فقط نام قاضی وجود دارد.

مهلت صدور دادنامه

ماده ۲۵۹ قانون آیین دادرسی مدنی می گوید که بعد از آنکه ختم دادگاه اعلام شد، قاضی می تواند در همان جلسه رای دادگاه را اعلام کند و اگر اینکار نکند برای ابلاغ رای به طرفین یک هفته فرصت دارد. رای اعلام شده نباید به صورت کلی باشد، بلکه باید مشخصا مروبط به همان دعوایی که در دادگاه مطرح شده، صادر شود.

در این مقاله با تعریف دادنامه و قسمت های مختلف آن آشنا شدید، با استفاده از نرم افزار دعاوی حقوقی اندیشه پرداز می توانید به ثبت و ویرایش انواع احضاریه، اخطاریه، دادنامه، اسناد و استعلامات، نامه ها و مکاتبات و کلیه مندرجات موجود در پرونده بپردازید. می توانید مشخصات وکلا و مشاوران حقوقی به همراه طرف مقابل پرونده را تعریف کنید. از پرونده ها، مکاتبات، تاییدیه های حقوقی، استعلامات بخش حقوقی و …. و عملکرد کارشناسان هر بخش گزارش تهیه کنید و بسیاری امکانات دیگر.

با نرم افزار مدیریت خرید و تدارکات اندیشه پرداز می توانید انواع مناقصه و مزایده را بصورت آنلاین برگزار کنید، استعلام قیمت بگیرید، وندور لیست تشکیل دهید، تمامی اسناد و مکاتبات یک معامله را ثبت کنید، تمامی مراحل پروژه را از طریق نرم افزار ردیابی کنید. برای درخواست دموی رایگان حضوری آنلاین نرم افزار دعاوی حقوقی یا نرم افزار امور خرید و تدارکات اندیشه پرداز، کافیست فرم درخواست دمو را پر کنید تا کارشناسان ما در اسرع وقت با شما تماس بگیرند.