تعریف اظهارنامه و کاربردهای آن

شما برای مطالبه حقوق قانونی خود می توانید فرمی را پر کنید و در آن حق خود را از طرف مقابل خود مطالبه کنید، به این فرم اظهارنامه یا اظهاریه می گویند. ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی می گوید هر فرد قبل از ارائه دادخواست می تواند با اظهارنامه حق خود را از طرف مقابل مطالبه کند، البته باید موعد مطالبه فرا رسیده باشد. در غیر اینصورت تقدیم اظهارنامه اقدام قانونی محسوب نمی شود. برای فرستادن اظهار نامه نیازی به مراجعه به مراجع قضایی نیست و شما می توانید در مرحله اول با ارسال اظهارنامه برای دسترسی به حق خود اقدام کنید. با ما همراه باشید تا با تعریف اظهارنامه و کاربرد آن آشنا شوید.

تعریف اظهارنامه و کاربرد آن در قانون

ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی در ارتباط با تعریف اظهارنامه چنین بیان نموده است:

“هرکس می تواند قبل از تقدیم دادخواست، حق خود را به وسیله اظهارنامه از دیگری مطالبه نماید، مشروط بر اینکه موعد مطالبه رسیده باشد. به طور کلی هرکس حق دارد اظهاراتی را که راجع به معاملات و تعهدات خود با دیگری است و بخواهد به طور رسمی به وی برساند ضمن اظهارنامه به طرف ابلاغ نماید. اظهارنامه توسط اداره ثبت اسناد و املاک کشور یا دفاتر دادگاهها ابلاغ می شود.

تبصره- اداره ثبت اسناد و دفتر دادگاهها می توانند از ابلاغ اظهارنامه هایی که حاوی مطالب خلاف اخلاق و خارج از نزاکت باشد خودداری نمایند.”

برگ اظهارنامه که مثل برگ دادخواست فرم چاپی مخصوصی است که از گذشته تا کنون توسط دادگستری چاپ شده و به فروش می رسد.
از طریق ارسال اظهارنامه قضایی می توانید اراده و درخواست خود را از طریق قانونی به طرف مقابل اعلام کرده و در صورت امکان مسایل فی ما بین خود را حل و فصل کنید. این امکانی است که قانون در اختیار شما قرار داده تا بدون طرح دعوی در محاکم حق خود را طلب کنید و ارسال آن اختیاری است، مگر در مواردی که قانونگذار مشخص و الزام آور کرده باشد.

مفاهیم مندرج در اظهارنامه

مشخصات و اقامتگاه اظهار کننده: در این قسمت باید مشخصات اظهار کننده از جمله نام و نام خانوادگی و آدرس اظهارنامه ثبت شود.
موضوع اظهارنامه: عنوان مطلبی است که در متن اظهارنامه و قسمت خلاصه اظهارات توضیح داده می شود.
مشخصات و اقامتگاه مخاطب: در این قسمت نام و نام خانوادگی و نشانی طرف خطاب اظهار کننده نوشته شود.
خلاصه اظهارات: در این قسمت آنچه مد نظر اظهار کننده و می خواهد به طرف دیگر ابلاغ کند را تشریح کرده و توضیح می دهد.
خلاصه جواب: در این قسمت دریافت کننده اظهارنامه، در نسخه ای دیگر به اظهارات اظهار کننده پاسخ می دهد.

کاربرد اظهارنامه

مهمترین کاربرد اظهار نامه این است که شما با استفاده از اظهارنامه می توانید قبل از اقامه دعوی در محاکم قضایی، حق خود را مطالبه کنید. مثلا چنانچه موضوع اظهار نامه وجه سفته گرفته شده باشد، با فرستادن اظهارنامه می توانید به فرد مقابل متذکر شوید که شما یک فقره سفته به شماره فلان و سررسید فلان به مبلغ فلان به اینجانب بدهکار هستید. با توجه به رسیدن موعد مندرج در سفته مقتضی است ظرف مدت ۱۰ روز از تاریخ این اظهارنامه، نسبت به پرداخت بدهی خود اقدام کنید تا نیازی به اقامه دعوا در محاکم دادگستری نباشد.
گاهی همین اظهارنامه ارسالی باعث می شود که فرد طرف دعوا از ترس اقامه دعوا از سوی طلبکار و درگیری در دادگستری و دریافت اخطاریه های متعدد و حضور مامور ابلاغ در محل سکونت یا کار خویش، به مذاکره تن دهد، در این صورت اظهار کننده بدون صرف وقت و هزینه به وصول طلبش می رسد.

دیگر کاربردهای اظهارنامه

• وقتی کسی تعهد دارد که امری را در مورد کس دیگری را انجام دهد و در محقق شدن قول خود اهمال ورزد، می توانید قبل از ارسال دادخواست الزام به ایفای تعهد، از طریق اظهارنامه اقدام کنید.
• یکی دیگر از کاربردهای اظهارنامه این است که وقتی دلیلی برای اثبات ادعا و مراجعه به دادگستری وجود نداشته باشد، می توان با استفاده از ارسال اظهار نامه از طرف مقابل پاسخ دریافت کنید و سپس با مراجعه به دادگاه به پاسخ آن فرد استناد کنید.
• اگر زمان انقضای مدت اجاره رسیده باشد و مورد اجاره را تخلیه کند، موجر از تحویل گرفتن آن خودداری کند، مستاجر می تواند به وسیله اظهارنامه از موجر تقاضا کند که مال مورد اجاره را تحویل بگیرد.
• مطابق ماده 13 قانون بیمه مصوب سال 1316 ، در صورتی که بیمه گر بیمه را فسخ کند، باید مراتب را از طریق اظهارنامه یا نامه سفارشی به بیمه گذار اطلاع دهد و اثر فسخ ده روز پس از ابلاغ مراتب به بیمه گذار شروع به اثر می کند.

شرایط قانونی ارسال اظهارنامه

احراز هویت اظهار کننده: شخصی که اظهارنامه را تسلیم می کند، باید با ارائه مدارک شناسایی قانونی نظیر شناسنامه و …. امکان احراز هویت را برای مسئول دایره مسجل کند. اگر وکیل، قیم یا ولی شخص ذیحق اظهار نامه را تقدیم کند، احراز هویت او نیز باید توسط دایره اظهارنامه به اثبات برسد.

ابطال تمبر هزینه قانونی: روی برگه اظهاریه باید طبق تعرفه قانونی تمبر ابطال شود.

خارج از ادب و نزاکت بودن: تبصره ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی بیان می کند که اداره ثبت و دفاتر دادگاهها می تواند از ابلاغ اظهارنامه هایی که دارای مطالب خلاف اخلاق یا خارج از نزاکت باشد، خودداری کند. در واقع مسئولیتی متوجه این اداره برای ارسال اینگونه اظهارنامه ها نیست و ارسال آنها بسته به اختیار اداره است.

تسلیم اظهارنامه و پیوستهای آن به تعداد مقرر قانونی: اظهارنامه و پیوست های آن در سه نسخه تقدیم می شود که یک نسخه در بایگانی می ماند، یک نسخه به طرف مقابل اظهارنامه ابلاغ می شود و یک نسخه به عنوان نسخه ابلاغ شده به خود اظهار کننده (ابلاغ واقعی یا ابلاغ قانونی) تسلیم می شود.

تسلیم وجه یا مال یا سند: ماده ۱۵۷ قانون آیین دادرسی مدنی می گوید در صورتی که اظهارنامه مشعر به تسلیم وجه یا مال یا سندی از طرف اظهارکننده باشد، آن وجه یا مال یا سند باید همزمان با تسلیم اظهارنامه به دفتر دادگاه و تحت نظارت همان دفتر تحویل داده شود و اگر ارسال اظهار نامه از طریق اداره ثبت اسناد انجام گرفته شود، مال یا وجه یا سند مورد نظر باید به این اداره تسلیم شود، مگر آنکه طرفین در زمان تعهد محل دیگری را معین کرده باشند.

در این مقاله تعریف اظهارنامه و کاربرد آن  را در مسائل حقوقی مختلف بررسی کردیم. در نرم افزار دعاوی حقوقی می توانید انواع پرونده و تفکیک دعاوی براساس ماهیت موضوع و مرجع اجرایی آنها از جمله اظهارنامه را ثبت و تعریف کنید. با استفاده از این نرم افزار می توانید کلیه پرونده های حقوقی خود را به تفکیک و با جزییات کامل و تعیین سطح دسترسی به صورت الکتریکی بایگانی کنید. از انواع مکاتبات، پرونده ها، تاییدیه های حقوقی، استعلامات و بخش حقوقی و …. گزارش بگیرید. با استفاده از نرم افزار دعاوی حقوقی به مدیریت دعاوی حقوقی و مدیریت پرونده های ملکی خود بپردازید.

در ضمن با استفاده از نرم افزار امور خرید و تدارکات اندیشه پرداز انواع مناقصه و مزایده را بصورت آنلاین برگزار کنید. اطلاعات کلیه درخواست ها و مناقصات عمومی و تک مرحله ای و دومرحله ای، مزایده، استعلام، ترک تشریفات و واگذاری را ثبت و ویرایش کنید. تمامی مراحل درخواست را بصورت آنلاین انجام دهید. فهرست فروشندگان را ثبت کنید و بانک اطلاعاتی از وندور لیست خود تشکیل دهید و بسیاری امکانات دیگر که نرم افزار خرید و تدارکات را یکی از بهترین نرم افزارهای موجود در بازار می کند.

برای دریافت دموی رایگان حضوری و آنلاین نرم افزار دعاوی حقوقی یا نرم افزار خرید و تدارکات، کافیست فرم درخواست دمو را پر کنید تا کارشناسان ما در اسرع وقت برای هماهنگی جلسه دمو با شما تماس بگیرند.